Zdolność kredytobiorcy, czyli osoby ubiegającej lub otrzymującej kredyt, do spłaty zaciągniętego zobowiązania wraz z odsetkami w określonym terminie określana jest jako zdolność kredytowa. Wśród niej można wyróżnić dwie kategorie. Pierwsza z nich to zdolność formalnoprawna. Odnosi się ona do wiarygodności prawnej kredytobiorcy, o którym należy zebrać kompletną dokumentację i zweryfikować informacje w niej zawarte. Drugą kategorią jest zdolność merytoryczna. Składają się na nią aspekty personalne kredytobiorcy, np. stan majątku czy charakter planowanego przedsięwzięcia kredytowego oraz aspekty ekonomiczne, w skład których wchodzą elementy ekonomiczno-finansowe kredytobiorcy, obejmujące czas obecny i przyszły.
Regulacja prawna
W polskim prawie, zdolność kredytowa została uregulowana na mocny Ustawy Prawa Bankowego. Znaleźć w niej można zapis o tym, iż to, czy bank przyzna kredyt kredytobiorcy uzależnione jest od zdolności kredytowej posiadanej przez podmiot. W celu jej ustalenia, bank może żądać od kredytobiorcy szeregu dokumentów, informujących o posiadanej zdolności kredytowej.
Czynniki wpływające na zdolność kredytową
Bank określając zdolność kredytową podmiotu starającego się o udzielenie kredytu bierze pod uwagę czynniki takie jak: wiek, stan cywilny, majątek, dochody, liczba osób będących na utrzymaniu, zatrudnienie, informacje o innych kredytach, analizę wyników finansowych, ocenę sprawności działania, ocenę płynności finansowej, historię współpracy z bankami, rodzaj rat, długość okresu spłaty kredytu, wybór waluty, w której przyznawany będzie kredyt, zapytania o kredyt do banków, wysokość wydatków jakie podmiot ponosi co miesiąc. Bank do określenia zdolności kredytowej podmiotu starającego się o przyznanie kredytu bierze również pod uwagę poręczycieli kredytobiorcy, biznes plan i kalkulacje podmiotu, informacje o potrzebnych i posiadanych środkach finansowych, posiadane zobowiązania i możliwość ich zwiększenia, dane z Biura Informacji Gospodarczej oraz raport z Biura Informacji Kredytowej (BIK). W BIK-u, bank może odnaleźć informacje o podjętych przez podmiot kredytach oraz o terminie i częstotliwości ich spłaty. Aby dokładnie zweryfikować wiarygodność kredytową podmiotu oraz ich wypłacalność, bank stosuje metody pomiaru i oceny ryzyka kredytowego. Wśród nich znajduje się: metoda opisowa, metoda punktowa, metoda finansowa, analiza dyskryminacyjna, metoda Campari Ice oraz metoda 5C/6C. Dzięki ich zastosowaniu bank otrzymuje dokładny obraz wiarygodności kredytowej. Metody te są szczególnie często używane w przypadku gdy podmiotem starającym się o przyznanie kredytu jest firma.